Maand 23: Leren koppelen – inzicht in de koppelskills van je peuter

Twee voorwerpen aan elkaar koppelen is een complexe taak, zeker wanneer het gaat om meer abstracte voorwerpen, zoals foto’s, kleuren, of geluiden. Koppelen is een essentiële vaardigheid die verschillende cognitieve vaardigheden ondersteunt, zoals het visueel geheugen, het kortetermijngeheugen, en patroonherkenning. Ook de concentratie is erbij gebaat; het is niet zomaar dat het klassieke spelletje memory in het Engels ook wel ‘concentration’ genoemd wordt.

De basis voor leren koppelen wordt al vroeg gelegd, zodra baby’s verschillende eigenschappen en kenmerken leren herkennen. Rond de 4 maanden leert je baby dat specifieke voorwerpen specifieke geluiden maken. Rond de 5 tot 6 maanden kan hij verschillende klanken leren onderscheiden en bekende voorwerpen, geluiden, en mensen gaan herkennen. En tussen de 6 en 8 maanden beginnen baby’s vaak te zoeken naar mensen die genoemd worden (“waar is oma?”). Een paar maanden later kunnen ze ook mensen buiten de directe familie gaan herkennen.

De leercurve van koppelen:

Kleurherkenning

Rond de 12 maanden beginnen kinderen kleuren te begrijpen en misschien zelfs al te herkennen. Ze kunnen de verschillende kleuren nog niet identificeren of benoemen, maar laten vaak al wel een voorkeur zien voor bepaalde kleuren. Gebruik daarom kleuren om voorwerpen te beschrijven: “die auto is groen”, “die hond is bruin”. Kinderen leren rond deze fase dat vergelijkbare kleuren bij elkaar passen en contrasterende kleuren niet.

De basis van koppelen

Wanneer je peuter zo’n 15 maanden is, kan hij het basisprincipe van koppelen gaan begrijpen: hij leert voorwerpen die exact hetzelfde zijn, onderscheiden van voorwerpen die niet hetzelfde zijn. Als je bijvoorbeeld vier ballen pakt – twee aanzienlijk grotere van dezelfde grootte, en twee veel kleinere – kan je peuter er misschien al de twee kleinere ballen uitpikken (al heeft hij misschien wel wat aanmoediging nodig).

Dieren koppelen aan de geluiden die ze maken

Rond de 18 maanden kunnen peuters vaak beginnen met dieren koppelen aan de bijbehorende geluiden. Vraag bijvoorbeeld “wat zegt een koe?”, of maak het geluid en laat je peuter het dier zeggen (als hij het woord voor koe kent).

Plaatjes koppelen

Vanaf zo’n 19 maanden en tot ver in de twee leert je peuter plaatjes koppelen. Leg kaarten neer met koppels erop (dieren, gezichten, bloemen). Onthoud dat plaatjes en tekeningen nog steeds abstract zijn voor je peuter: een plaatje is een tweedimensionale weergave van een echt voorwerp.

Dierengeluiden koppelen aan plaatjes

Tussen de 22 en 24 maanden kan je peuter beginnen met geluiden koppelen aan plaatjes van dieren. Dit is een grote sprong in de ontwikkeling: hij gebruikt verschillende zintuigen en leert ze op een nieuwe manier aan elkaar koppelen. Leg plaatjes neer van dieren, maak de bijbehorende geluiden, en vraag je peuter om het juiste dier aan te wijzen.